Książka składa się z sześciu rozdziałów. W pierwszym z nich pod tytułem ,,Rzeczywistość utrwalona, czyli od rysunku do fotografii prasowej” autor przedstawia zarys historyczny. Zabiera czytelnika                 w podróż odsłaniającą etapy jej kształtowania się od ilustracji – do pierwszej fotografii. Ilustracja jak twierdzi sam autor ,,Stała się ważnym elementem prasy, w sensie informacyjnym – działa za pomocą obrazu na zmysł wzroku”. Ozdobne litery jako element winiety ,,Merkuriusza Polskiego Ordynaryjnego”, rysunek jeźdźca na koniu pełniący funkcję dekoracyjną ,,Kuriera Polskiego”, czarno – biały ornament w kształcie prostokątnej ramki umieszczony nad tytułowym napisem ,,Monitora” stanowiły szaty graficzne pierwszych gazet.

 

Litografia, która przyczyniła się do rozwoju ilustracji prasowej, to kolejny etap podróży w czasie. Autor wyjaśnia czytelnikom, co tak wyjątkowego przyniosło to odkrycie Alojzego Senenfeldera. Podaje za przykład pierwsze pisma, które odegrały znaczącą rolę w rozwoju polskiej ilustracji drzeworytniczej.  Wolny-Zmorzyński uznał, że rysunek z czasem przybrał charakter ideologiczny i wychowawczy spełniając funkcję nie tylko estetyczną, dekoracyjną, informacyjną, ale społeczną i polityczną. Aby zainteresować czytelnika zamieszcza w tekście ciekawe zdarzenia z przeszłości, jednocześnie pozostając w obrębie jednego tematu.

 

W kolejnym podrozdziale autor już ściśle przechodzi do samej fotografii. Dla wzbogacenia treści odwołuję się do słów wielkich twórców jak Henryk Latoś. Przedstawia nam semiotyczne zagadnienia związane z fotografią. Uznaje, że fotografia dziennikarska istnieje jako znak samodzielnie, czyli jest znakiem semiotycznym. Wyjaśnia, jakie funkcje pełni znak w fotografii:,, Fotografia należy potraktować jako zakodowany przekaz, z którego wyłaniają się informacje o świecie, skierowane do odbiorcy, umiejącego odczytywać zawarte w nich symbole”.

 

Rozdział zatytułowany „Rzeczywistość zatrzymana w kadrze, czyli semiotyka obrazu fotograficznego”. Obejmuje zagadnienia dotyczące zarejestrowania rzeczywistości. Autor dokonuje zarysu historycznego rozpoczynając od camera obscura. W tym rozdziale szczególną uwagę poświęca twórcom i odkrywcom, którzy przyczynili się do rozwoju fotografii.

W rozdziale trzecim podejmuje ,,Próbę typologii”. Dokonuje klasyfikacji rodzajów dziennikarskich, które co jakiś czas ulegają wznowieniu. Coraz szybciej rozwijające się media, powodują powstawanie następnych rodzajów oraz gatunków. Wolny – Zmorzyński poddaje wnikliwej analizie każdy z osobna. Szczególną uwagę skupia na fotografii dziennikarskiej, którą uznał za samodzielny gatunek.

Autor przedstawia następujący podział na podgatunki tj.: informacyjny(fotografia prasowa, fotokronika), publicystyczny(infografia, fotoreportaż, fotomontaż, pictorial). W szóstym i siódmym rozdziale szczegółowo charakteryzuje każdy z nich przekazując cenne informacje i uwagi na ich temat. Dla lepszego zrozumienia ich specyfiki przez czytelników, podpiera się przykładami z gazet z ubiegłych lat. W związku z tym, Wolny-Zmorzyński  odwołuje się do twórczości fotografa Tadeusza Poźniaka. Rozdział szósty porusza zagadnienia związane z etyką i sensacją w fotografii. Przybliża problem, który w ostatnich latach dotyka media, a mianowicie szerząca się sensacja, która narusza dobro, obnażą prywatność. Kazimierz Wolny-Zmorzyński uznaje, że fotografia oscyluje między tymi dwoma biegunami – ,,Między etyką a sensacją”.

 

Książka ta jest przeznaczona zarówno dla fotografów, dziennikarzy i młodych ludzi zainteresowanych środkami masowego przekazu. Dostarcza cenne informacje dla osób zajmujących się na co dzień fotografią jak i tych, którzy chcą się o niej czegoś ciekawego dowiedzieć. Wprowadza nas w świat fotografii nie tylko jako mechanicznego procesu, ale otwiera nasze oczy na szerszy kontekst, w jakim przyszło się jej rozwijać. Kazimierz Wolny-Zmorzyński posługuje się językiem prostym, zrozumiałym dla czytelnika. Wszystkie nieznane wyrazy są wyjaśniane. Książka ta jest przeznaczona nie tylko dla zainteresowanych fotografią, poruszane są problemy związane z etyką, sztuką. Czytelnik znajdzie tu odpowiedź na wiele pytań związanych z historią nie tylko samej fotografii oraz jej oddziaływaniem społecznym.

 

Alicja Magiera

Paulina Myśliwiecka