Jak zabrać się do szukania pracy? W jaki sposób przygotować dokumenty aplikacyjne i gdzie szukać ogłoszeń o pracę?

Jeżeli szukasz pracy po raz pierwszy, zastanów się dobrze, co chciałbyś robić w życiu. Czy praca ma być związana z twoim kierunkiem studiów? Czy może przeciwnie – ma być odskocznią od tego, co studiujesz? Wybierz obszar, w którym poszukiwać będziesz pracy. Musisz po prostu wiedzieć, czego szukasz. Kiedy się określisz, pierwszą rzeczą, której będziesz potrzebować, będzie CV.

CV pisze się w kolejności odwrotnej do chronologicznej. To, co robisz i studiujesz teraz, ma być pierwsze. Pierwsza część CV musi zawierać dane osobowe i kontaktowe. Ale nie musisz wypisywać informacji osobistych takich jak stan cywilny czy liczba dzieci. Podaj adres zamieszkania i ewentualnie zameldowania, telefony kontaktowe (z numerami kierunkowymi!) oraz datę i miejsce urodzenia.

Kolejnym punktem jest wykształcenie. Napisz, co i na jakiej uczelni studiujesz, kiedy zacząłeś studia i na którym jesteś roku, np. 1998–2004 Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozofii, kierunek psychologia – magister psychologii. Pisz w formie bezosobowej. Za to koniecznie podaj tytuł, jaki uzyskałeś. Możesz napisać, jaką szkołę średnią ukończyłeś i jaki był profil twojej klasy, np. Liceum Ogólnokształcące w Ostrołęce, profil matematyczno-informatyczny. Jeżeli miałeś w czasie studiów lub szkoły średniej specjalne osiągnięcia – choćby byłeś laureatem olimpiady – napisz to, np. laureat wojewódzkiej olimpiady historycznej. Ale nie wypisuj osiągnięć z podstawówki!

Następną rubryką jest doświadczenie zawodowe. Podaj wszystkie miejsca, w których pracowałeś. Nawet jeśli była to praca czasowa lub fizyczna – to świadczy o tym, że nie boisz się pracować. Wypisz pogrubioną czcionką nazwę pracodawcy i stanowisko, jakie zajmowałeś. I nie używaj skrótów! Jeśli podasz jako miejsce pracy np. MNII to niewiele osób to zrozumie; napisz: Ministerstwo Nauki i Informatyzacji. Jeśli jako stanowisko wpiszesz asystent, to też niewiele mówi: koniecznie zatem wypisz zakres obowiązków np. prowadzenie korespondencji handlowej, umawianie spotkań czy wystawianie faktur.

Kolejne rubryki powinny zawierać kursy i szkolenia, jakie ukończyłeś, najlepiej żeby miały one związek z karierą zawodową. Możesz zatem napisać, że ukończyłeś kurs księgowości, szkolenie z prawa pracy czy kurs pilota wycieczek. Kolejnym punktem są języki obce i umiejętności związane z komputerem. Wypisz wszystkie programy, jakie umiesz obsługiwać, i podaj stopień znajomości języków. Ale nie koloryzuj! Jeśli znasz język słabo, to napisz, że znasz go w stopniu podstawowym! Inaczej na rozmowie kwalifikacyjnej najesz się wstydu… W ostatnim punkcie napisz wszystkie inne istotne informacje, które mogą świadczyć o twoich specjalnych umiejętnościach i uprawnieniach: prawo jazdy, obsługa sprzętu biurowego, członkostwo do organizacji sportowych itp.

Nie musisz, ale możesz, zawierać w CV informacji o zainteresowaniach. – Z jednej strony kandydat może zachęcić swoimi zainteresowaniami, jeśli pisze, że lubi dalekie podróże czy sporty ekstremalne. Ale z drugiej strony może zniechęcać, jeśli pisze, że interesuje go literatura, teatr i kino. Wówczas albo kłamie, bo do kina nie chodzi, albo jest nudny – mówi Anna Merks z prywatnej firmy budowlanej w Łodzi. – Bywają też osoby usiłujące być dowcipne: piszą, że dobrze gotują, a najlepiej wychodzi im pomidorowa. Nigdy nie zaproszę kogoś takiego na rozmowę! Nie mają one w praktyce dla pracodawcy znaczenia. A jeśli napiszesz coś kontrowersyjnego – np. preferencje polityczne – to również może zniechęcić. Całe CV powinno być bardzo przejrzyste, zwięzłe i łatwe do czytania.

Czy zamieszczać zdjęcie? Jeżeli wyglądasz na nim schludnie i profesjonalnie – tak. Nie zamieszczaj ani nie wysyłaj w odrębnych plikach CV z wakacji czy imprezy z akademika! Zapisz CV w standardowej formie jako plik tekstowy. Jeżeli CV ma być w języku obcym, koniecznie poproś kogoś, najlepiej znajomego studenta filologii albo lektora, o sprawdzenie tłumaczenia.

Inną sprawą jest list motywacyjny. Najczęstszym błędem osób piszących taki list jest po prostu opisanie tego, co jest już zawarte w CV. Taki list nic nie mówi chęci podjęcia danej pracy. W liście motywacyjnym powinieneś wyjaśnić, dlaczego odpowiedziałeś na dane ogłoszenie, np. Kończę studia, których kierunek związany jest z pracą, jaką Państwo oferują. Wyjaśnij, dlaczego ta praca jest dla ciebie odpowiednia, np. Chciałbym móc związać swoją karierę zawodową z handlem. List powinien być krótki (maksymalnie jedna strona) i treściwy. List pisze się jak podanie: powinien zawierać datę i miejscowość, nadawcę z adresem i adresata. Jeśli w ogłoszeniu jest nazwisko osoby, do której należy przesłać list, to zaadresuj go do niej, zwracając się: Szanowny Panie lub Szanowna Pani. Jeśli nie ma, zaadresuj go na firmę i zwracaj się: Szanowni Państwo. List powinien być podpisany. Jeśli wysyłasz go pocztą, podpisz go odręcznie. Jeśli w wersji elektronicznej – napisz imię i nazwisko albo wklej zeskanowany podpis.

Jeżeli przygotowałeś już odpowiednie dokumenty aplikacyjne – CV i list motywacyjny – możesz przystąpić do poszukiwania ofert. Na to nie ma metod złych i dobrych. Są jednak mniej lub bardziej skuteczne. Najwięcej ogłoszeń z pewnością znajdziesz w Internecie. Najbardziej popularne portale – Wirtualna Polska (www.wp.pl), Onet (www.Onet.pl), Interia (www.interia.pl) – zamieszczają codzienne setki ogłoszeń z całego kraju. Specjalnie przygotowane wyszukiwarki ułatwiają szukanie ogłoszeń z określonych branży, województw. Wyszukiwać można również hasłowo. Kiedy wpiszesz np. redaktor, wyświetlą się wszystkie ogłoszenia powiązane z tym słowem. Istnieją również specjalne portale zajmujące się pracą. Na takich portalach możesz nie tylko wyszukiwać oferty pracy, ale przede wszystkim możesz zamieścić nieodpłatnie swoje CV on-line. Zajmuje to trochę czasu, ale z pewnością warto to zrobić. Może pracodawca nie będzie zamieszczał ogłoszenia, ale szukał właściwej osoby, właśnie przeglądając aplikacje on-line? – Pierwszą pracę dostałam dzięki ogłoszeniu w Internecie. Mała firma szukała pomocy biurowej – mówi Magda, studentka psychologii z Krakowa. – Wysłałam swoją aplikację, zostałam zaproszona na rozmowę i po kilku dniach firma zdecydowała się mnie zatrudnić. Nie miałam zbyt dużego doświadczenia, ale starałam się wypaść jak najlepiej i udało się.

Koniecznie sprawdzaj na bieżąco wszystkie oferty pracy firm doradztwa personalnego. Coraz więcej większych i mniejszych firm decyduje się na poszukiwanie pracowników tą drogą. Pozwala ona oszczędzić czas i szybciej znaleźć osoby spełniające stawiane przez pracodawcę wymagania. Jeśli nawet nie zdobędziesz pracy w danym projekcie rekrutacyjnym, twoje CV będzie w bazie danych i możesz otrzymać propozycję za kilka miesięcy. Koniecznie odwiedzaj też bezpośrednio strony www dużych firm (np. www.mars.pl, www.avon.pl, www.polkomtel.pl, www.eurobank.pl). Są tam bardzo często zamieszczane informacje o aktualnie poszukiwanych pracownikach: takich informacji może nie być w prasie i na innych stronach internetowych. A niektóre rekrutacje prowadzone są stale: na przykład jedna z największych na świecie firm konsultingowych Accenture stale poszukuje absolwentów informatyki.

Pracy możesz poszukiwać również, śledząc bieżące ogłoszenia prasowe. Największe polskie dzienniki posiadają specjalne dodatki z ofertami pracy. Najbardziej popularny jest z pewnością dodatek to Gazety Wyborczej – Gazeta Praca, publikowany w każdy poniedziałek; ogłoszenia są różne w różnych lokalnych wydaniach GW. Duże ilości ogłoszeń zawierają też gazety Magazyn Akademicki Eurostudent (dział Praktyki, staże, rekrutacje) czy Praca za Granicą. Ogłoszenia są posortowane branżami. Na większość z nich można odpowiadać mailowo. Ale na niektóre trzeba listownie. Wyślij zatem swoje dokumenty aplikacyjne w porządnej dużej kopercie. Nie składaj ich i nie używaj kolorowej papeterii! Na niektóre ogłoszenia, zwłaszcza te drobne, odpowiadać należy telefonicznie. Nie zwlekaj z takim telefonem. Czym szybciej go wykonasz, tym lepiej.

Coraz bardziej popularne i pomocne stają się biura karier przy uczelniach wyższych. Korzystać z nich mogą nie tylko studenci, ale również absolwenci. Biura karier prowadzą portale internetowe, na których zamieszczane są oferty pracy. Najczęściej można również zarejestrować swoje CV w bazie danych. Takie portale są dobrym źródłem poszukiwania pracowników przez nawet ogromne koncerny. Wiadomo, że jeżeli firma zajmująca się doradztwem IT poszukuje młodego informatyka, to zgłosi się na politechnikę czy do szkoły prywatnej kształcącej w tej dziedzinie. Biura karier mają nie tylko pomagać znaleźć pracę, ale również promować absolwentów. Ułatwiając poszukiwanie pracy biura karier świadczą również usługi w zakresie doradztwa zawodowego. W praktyce oznacza to, że nieodpłatne warsztaty uczące, jak zachowywać się na rozmowie kwalifikacyjnej, jak napisać CV, gdzie poszukiwać pracy czy jakie obszary wiedzy rozwijać, żeby podnieść kwalifikacje.

Oferty pracy w instytucjach państwowych są zawsze publiczne i znaleźć je można w Biuletynie Służby Cywilnej, który można ściągnąć z Internetu ze strony www.usc.gov.pl. Ofert w takich instytucjach możesz poszukiwać również bezpośrednio na stronach www, zwłaszcza Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (www.mpips.gov.pl).

Zazwyczaj rozmowa kwalifikacyjna jest elementem, który zdecyduje, czy dostaniesz pracę czy nie. Bywa tak, że na rozmowę zaprasza cię osoba bezpośrednio odpowiedzialna za przyjęcie do pracy i już w trakcie rozmowy dowiesz się, czy dostaniesz posadę. Ale rozmów może być kilka, np. z konsultantem w firmie doradztwa personalnego, później z dyrektorem personalnym pracodawcy, z szefem zespołu, prezesem… Aby zdobyć pracę, musisz wywrzeć bardzo dobre wrażenie. Dotyczy to nie tylko kwalifikacji – te są opisane w CV – ale również tego, jak się prezentujesz, czy jesteś komunikatywny, czy masz odpowiednią motywację do pracy (ale na wszelki wypadek zabierz ze sobą wydrukowane CV). Gdy otrzymujesz telefon z zaproszeniem na spotkanie warto dopytać, czy zabrać ze sobą jakieś dokumenty. Z osobą przeprowadzającą rozmowę musisz się przywitać. Zawsze wstań, podaj rękę i przedstaw się. Mów konkretnie, z uśmiechem. Nie wstydź się mówić, że masz w swojej wiedzy braki. Jeżeli chcesz je uzupełnić, to dobrze o tobie świadczy. Siedź prosto. Jeżeli się denerwujesz, trzymaj w ręku pióro lub długopis. Po kilku rozmowach nie będziesz się już z pewnością denerwować. Zadawaj pytania! Niech współrozmówca widzi, ze naprawdę interesujesz się jego firmą. Ustal, jakie będą dalsze kroki rekrutacji, kiedy możesz spodziewać się odpowiedzi i od kiedy i jaką formę zatrudnienia przewiduje pracodawca. Bądź przygotowany na propozycję odbiegającą nieco od twoich oczekiwań. I na koniec zawsze podziękuj za zaproszenia na rozmowę. Jeśli pracodawca powie, że zadzwoni, spytaj kiedy możesz spodziewać się telefonu. Jeśli w tym terminie nie zadzwoni – zadzwoń sam.

Przygotuj sobie odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania: jak wyobrażasz sobie idealną pracę, jakiego chciałbyś mieć szefa, jakie masz wady i zalety, dlaczego jesteś lepszy na to stanowisko niż inni, dlaczego aplikujesz na to stanowisko, jak wyobrażasz sobie rozwój swojej kariery, jak radzisz sobie ze stresem, jakie masz oczekiwania finansowe.

A jak łatwo zrazić do siebie pracodawcę? Pisząc nieprawdę w CV. Siedząc zgarbionym lub rozwalonym na krześle. Używając wyrazów potocznych. Używając wulgaryzmów. Przychodząc ubranym niechlujnie. Mówiąc źle o poprzednich miejscach pracy i pracodawcach. Przerywając wypowiedź lub nie dopuszczając do głosu rozmówcy. Afiszując się z poglądami politycznymi czy religijnymi. Podając wygórowane oczekiwania finansowe. Będąc zbyt pewnym siebie.

Poszukiwanie pracy potraktuj jako przygodę i wyzwanie. Nadal w Polsce za pracą trzeba sporo pochodzić. Pierwsze rozmowy będą dla ciebie pewnie nieco stresujące. Ale kolejne będą już łatwiejsze. Pamiętaj jednak, że do każdej rozmowy powinieneś przygotować się osobno. Dowiedz się czegoś o pracodawcy, zaskocz go wiedzą na temat jego firmy. Ale nie udawaj alfy i omegi. Brak wiedzy czy praktyki nie zawsze są dyskwalifikujące. Jeśli chcesz uzupełniać braki, świadczy to o twoich chęciach rozwoju. Przygotuj się na to, że nie od razu otrzymasz pracę. Ale zawsze możesz zapytać, dlaczego jej nie dostałeś. Będzie to dla ciebie wskazówką do tego, jakich błędów podczas rozmowy unikać. I myśl pozytywnie! Powodzenia!

Dobrze przygotowane CV i list motywacyjny z pewnością zwiększają szanse na znalezienie pracy. Na kilku stronach masz przekonać potencjalnego pracodawcę o tym, że posiadasz odpowiednie kwalifikacje i jesteś odpowiednim kandydatem na dane stanowisko. Unikaj form opisowych – raczej używaj haseł, wypunktowań i przejrzystej grafiki. Takie CV czyta się łatwiej. Jeśli umieścisz w CV zbyt dużo tekstu, skomplikowanych tabelek czy niezrozumiałych sformułowań, to pracodawca może twojego CV nawet nie doczytać do końca. Pamiętaj, że to CV, a nie Ty sam robisz pierwsze wrażenie na pracodawcy. To od niego zależy, czy zostaniesz zaproszony do kolejnych etapów rekrutacji.

– informacje o znajomości języków obcych i obsługi komputera

W treści maila podaj krótką informację, np. Zainteresowało mnie Państwa ogłoszenie o pracy. Przesyłam swoją aplikację. Koniecznie się podpisz. Jeśli w ogłoszeniu jest numer referencyjny, podaj go w temacie maila. Jeśli nie ma w temacie, podaj słowo aplikacja. Ważne jest, aby osoba odbierająca mail od razu wiedziała co on zawiera.

Jeśli nigdy nie pisałeś CV, skorzystaj z pomocy bardziej doświadczonych znajomych. Wiele informacji o tym, jak napisać CV znajdziesz w Internecie np. na stronie www.praca.gazeta.pl. I ważne! Załóż sobie poważną z nazwy skrzynkę pocztową, najlepiej zawierającą imię i nazwisko. Wysyłanie CV z maila typu: szalonaaga@wp.pl wygląda po prostu niepoważnie.

Spróbuj poświęcić jeden dzień na umieszczenie swojego CV na jak największej liczbie portali. Im więcej portali będzie zawierało twoje dane i CV, tym większe szanse na znalezienie pracy. Najbardziej popularne portale: www.gratka.pl, www.jobpilot.pl, www.infopraca.pl, www.pracuj.pl, www.praca.pl, www.linkedin.com, www.cvonline.pl.

Strony firm doradztwa personalnego: www.hays.pl, www.bigram.pl, www.grafton.pl, www.fmm.pl, www.hrk.pl

Idealna metoda poszukiwania pracy nie istnieje! Skuteczność poszukiwań można zwiększyć, stosując możliwie najwięcej źródeł informacji i przejawiając własną inicjatywę. I tak, jednym z najbardziej niedocenianych sposobów poszukiwania pracy jest tzw. networking. Polega on na prostym założeniu, że każdy z nas posiada znaczną sieć kontaktów: rodzina, znajomi z uczelni czy koła zainteresowań, ich znajomi. Im większej ilości osób zakomunikujemy fakt poszukiwania pracy, tym większe prawdopodobieństwo, że np. ktoś, kto kogoś zna, kto słyszał, że akurat w firmie x poszukują pracownika. Efekty potrafią być zaskakujące.