50. Krakowski Festiwal Filmowy rozpocznie się już w przyszłym tygodniu. Okrągły jubileusz to czas wspomnień i podsumowań – m.in. przygotowano przegląd najlepszych filmów półwiecza krakowskiej imprezy. „Top Ten Kraków” można będzie także zobaczyć na trwającym właśnie 35. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
50. jubileusz Krakowskiego Festiwalu Filmowego to doskonała okazja do przypomnienia publiczności najciekawszych filmów z bogatego archiwum imprezy. Od października ubiegłego roku w kinach w Krakowie, Tarnowie i Nowym Sączu odbywały się comiesięczne jubileuszowe pokazy. Filmy, które wyróżniły się w historii Festiwalu zostały pogrupowane tematycznie – łączył je motyw przewodni, osoba twórcy bądź kraj pochodzenia. Organizatorzy rozpoczęli od kontrowersyjnych „Krakowskich skandali”, następnie zaserwowali publiczności pełnych sukcesów „Łowców nagród”, kameralne „Opowieści o człowieku”, wysmakowane „Kino wyobraźni”, nieco zapomniane kino „Made In Yugoslavia” oraz słynnych „Wielkich w Krakowie”, a zakończyli dynamicznym pokazem „Idą młodzi!”
Zwieńczeniem i podsumowaniem siedmiomiesięcznego jubileuszowego cyklu są pokazy zatytułowane ‘Top Ten Kraków”. Składa się na nie 20 tytułów – najlepsze „dziesiątki” filmów polskich i zagranicznych zostały wybrane przez siódemkę krytyków blisko związanych z krakowską imprezą: Bożenę Janicką, Jadwigę Hućkovą, Marię Malatyńską, Jerzego Armatę, Andrzeja Kołodyńskiego, Tadeusza Lubelskiego i Bogusława Zmudzińskiego.
Prezentowane filmy to niekoniecznie zdobywcy festiwalowych laurów, ale utwory, które swego czasu były gorąco oczekiwane, cieszyły się ogromnym zainteresowaniem, wzbudzały kontrowersje bądź zaskoczyły widzów i jurorów.
POKAZ 1 – FILMY ZAGRANICZNE
35.FPFF – Multikino: 28.05 g. 10:00
50.KFF – ARS Reduta: 1.06. g. 15.00, Kino Pod Baranami: 2.06 g. 12.00
WROTA WIECZNEGO SPOKOJU (Fredens Port) reż. Thomas Stendrup, Dania 1996, 30’
W kulturach, w których kremacja nie jest praktykowana, cmentarze bardzo szybko się przepełniają. W Ameryce Łacińskiej, aby rozwiązać ten problem, szczątki ludzkie ekshumuje się po kilku latach. Na Kubie ma to miejsce już w dwa lata po pochowaniu. Krewni zapraszani są wtedy do udziału w żałobnej ceremonii. Złoty Smok (1997).
MŁOT (Malj) reż. Aca Ilić, Jugosławia 1977, 10’
Kurczak-odmieniec w brawurowej ucieczce przed totalitarnym przeznaczeniem. Wielka metafora walki o prawo do życia w całym jego bogactwie i różnorodności. Srebrny Smok (1977).
DZIEŃ DOSTAWY CHLEBA (Chlebnyj Dien), reż. Siergiej Dworcewoj, Rosja 1998, 55’
Osiemdziesiąt kilometrów od St. Petersburga leży mała wioska. Jej mieszkańcy to starcy i ludzie bezrobotni. Co tydzień głównym traktem kolejowym przejeżdża pociąg, od którego odpinany jest dla nich wagon z chlebem. Do wioski trzeba go jeszcze przetoczyć bocznym torem prawie dwa kilometry. Złoty Smok (1999).
OJCIEC I CÓRKA (Father And Daughter), reż. Michael Dudok De Wit, Wielka Brytania-Holandia 2000, 9’
Liryczna i niezwykle smutna opowieść o rozstaniu i oczekiwaniu, ożywionym nadzieją na ponowne spotkanie córki z ukochanym ojcem. Nastrojowy film animowany rozgrywający się w płaskim „holenderskim” pejzażu, zrealizowany przy użyciu niezwykle oszczędnych i subtelnych środków plastycznych. Wyróznienie specjalne FICC (2001).
PRZEMIANA PANA SAMSY (Metamorphosis Of Mr. Samsa), reż. Caroline Leaf, Kanada 1977, 10′
Efektowna animowana ekranizacja opowiadania Przemiana Franza Kafki. Jego główny bohater, Gregor Samsa, budzi się rano w swoim łóżku i stwierdza, że przeobraził się w potężnego i brzydkiego robala. Złoty Smok (1978).
ROPOJADY (Ropáci), reż. Jan Svĕrák, Czechosłowacja 1988, 20′
Błyskotliwa opowieść – zrealizowana w konwencji tzw. fałszywego dokumentu – o stworkach żywiących się ropą naftową i jej pochodnymi, najlepiej rozmnażającymi się tam, gdzie zanieczyszczenie środowiska osiąga rozmiary klęski ekologicznej. Złoty Smok (1988).
POKAZ 2 – FILMY ZAGRANICZNE
35.FPFF – Multikino: 29.05 g.10.00
50. KFF – Kino Pod Baranami: 3.06 g.12.00, Kino Pod Baranami: 6.06 g. 12.00
EXODUS PRZEZ DUNAJ (The Danube Exodus), reż. Peter Forgács, Węgry-Holandia 1998, 60′
Film montażowy oparty na amatorskich taśmach Sandora Andrasovitsa, niegdyś kapitana statku pływającego po Dunaju. Przed półwieczem dowodzony przez niego statek przewoził do Palestyny kilkusetosobową grupę Żydów ze Słowacji, potem zaś wykonał zupełnie inny kurs… Srebrny Smok (1999).
OSA (Wasp), reż. Andrea Arnold, Wielka Brytania 2003, 23′
Zoe, lat 23, jest matką samotnie wychowującą czwórkę dzieci. Rodzina utrzymuje się przy życiu dzięki pomocy socjalnej. Pewnego dnia Zoe spotyka na ulicy przyjaciela, ktorego nie widziała od bardzo dawna. Umawiają się na randkę. W kulminacyjnym momencie pojawia się tytułowa osa. Złoty Smok (2004).
UPADEK DOMU USHERÓW (Zánik Domu Usherů), reż. Jan Švankmajer, Czechosłowacja 1981, 15′
Adaptacja znanego opowiadania Edgara Allana Poego. Švankmajer – zwany alchemikiem surrealizmu – opowiada mrożącą krew w żyłach historię wyłącznie przy użyciu animowanych poklatkowo przedmiotów i powierzchni. Złoty Smok (1982).
FLAMENCO O 5:15 (Flamenco At 5:15), reż. Cynthia Scott, Kanada 1983, 29′
Studenci ostatniego roku Krajowej Szkoły Baletowej w Kanadzie uczą się flamenco od Susany i Antonia Robledo, ktorzy co roku przyjeżdżają do szkoły w zimie, aby prowadzić dodatkowe lekcje odbywające się po zakończeniu obowiązkowych zajęć. Złoty Smok (1984).
POKAZ 3 – FILMY POLSKIE
35. FPFF – Multikino: 27.05 g. 10:00
50.KFF – Kino Pod Baranami: 5.06 g.12.30, Kino Pod Baranami: 6.06 g.18.00
MUZYKANCI, reż. Kazimierz Karabasz, Polska 1960, 10’
Zapis próby kolejarskiej orkiestry dętej. Portrety niemłodych już ludzi, dla których żywy kontakt z muzyką musi być czymś bardzo ważnym, jeśli poświęcają jej czas po pracy. Złoty Smok Wawelski (1961).
LABIRYNT, reż. Jan Lenica, Polska, 1962, 16’
Trudno pozostać człowiekiem w surrealistycznej rzeczywistości. Trudno też z niej uciec. Złoty Smok Wawelski (1963).
NAZYWA SIĘ BŁAŻEJ REJDAK… reż. Krystyna Gryczełowska, Polska 1968, 16′
Portret tzw. chłoporobotnika – mieszkańca wsi, który uprawia ziemię, ale pracuje także poza wsią, jako robotnik kolejowy. Przenikliwy socjologicznie dokument wypełnia osobisty, pełen ciepła stosunek realizatorów do bohatera. Złoty Lajkonik (1969).
APEL, Reż. Ryszard Czekała, Polska 1970, 8′
Apel w obozie koncentracyjnym. Padają komendy: „Padnij! Powstań!”. Człowiek, który się sprzeciwił, zostaje natychmiast zastrzelony. Wtedy powstają powoli pozostali więźniowie. Giną. Pozostał jeden, który skulił się, gdy inni stali… Brązowy Lajkonik (1971).
SZKOŁA PODSTAWOWA, reż. Tomasz Zygadło, Polska 1971, 17’
Obraz ideologicznej indoktrynacji zaczynającej się już w podstawówce. Wypowiedzi dzieci, lekcja wychowawcza. Lecz dzieci niekoniecznie okazują się łatwym materiałem dla ideologicznej „obróbki”. Złoty Smok (1971).
ELEMENTARZ, reż. Wojciech Wiszniewski, Polska 1976, 9’
Film ukazuje stan świadomości Polaków lat siedemdziesiątych. Autor zespala tu symboliczny obraz z alfabetem i tkwiącym głęboko w tradycji narodowej wierszem Kto ty jesteś?. Złoty Lajkonik (1981).
SIEDEM KOBIET W RÓŻNYM WIEKU, reż. Krzysztof Kieślowski, Polska 1978, 16’
Subtelna poetycka opowieść o ludzkim przemijaniu pokazana poprzez historie siedmiu baletnic, od młodziutkiej uczennicy po emerytowaną primabalerinę. „Cierpliwe oko” kamery obserwuje momenty triumfu i chwile porażek. Złoty Lajkonik (1979).
TANGO, reż. Zbigniew Rybczyński, Polska 1980, 8’
W czterech ścianach pokoju rozgrywają się równocześnie wydarzenia, będące udziałem różnych jego lokatorów, w różnym czasie. Wyrafinowany formalnie eksperyment, a jednocześnie nośna filozoficznie metafora. Brązowy Lajkonik (1981). Oscar ’82 (1983).
ROBOTNICE, reż. Irena Kamieńska, Polska, 1980, 16’
Wstrząsający dokument o kobietach z Krośnieńskich Zakładów Przemysłu Lniarskiego, robotnicach pracujących bardzo ciężko, nisko opłacanych i pozbawionych elementarnych zabezpieczeń socjalnych. Złoty Smok (1981).
WSZYSTKO MOŻE SIĘ PRZYTRAFIĆ, reż. Marcel Łoziński, Polska 1995, 39’
Sześcioletnie dziecko (w tej roli Tomek, syn reżysera) nawiązuje w parku znajomości z siedzącymi na ławkach starymi ludźmi. Konfrontacja doświadczeń osiemdziesięciolatków z dziecięcą naiwnością i ciekawością świata. Złoty Smok (1985).