Rośnie finansowy stres Polaków. Jeszcze rok temu rodacy oszczędzali głównie na przyjemności, teraz powodem odkładania pieniędzy jest strach, przybywa też osób żyjących w napięciu z powodu problemów z zapanowaniem nad domowym budżetem – wynika z kolejnej edycji badania „Oszczędności, kłopoty finansowe i długi Polaków”, zrealizowanego dla BIG InfoMonitor. Dane Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor oraz bazy informacji kredytowych BIK potwierdzają pogorszenie się kondycji płatniczej społeczeństwa. W zaległościach Polaków padł rekord.

Suma nieopłaconych na czas zobowiązań, bieżących rachunków, kar za jazdę bez biletu, alimentów czy rat kredytów i pożyczek wzrosła przez ostatnie 12 miesięcy o 6,5 mld zł – do ponad 83,6 mld zł. Jak dotąd to najwyższa kwota zaległości, jaką odnotowano w bazach BIG InfoMonitor i Biurze Informacji Kredytowej.

Przybyło też dłużników, choć nie na taką skalę, jak w przypadku zaległości. Liczba osób z problemami finansowymi wynosi obecnie 2,7 mln i jest o 20 tys. wyższa niż po trzech kwartałach zeszłego roku.

Dokuczające blisko połowie społeczeństwa kłopoty z pieniędzmi wynikają przede wszystkim z inflacji (31%) i zbyt niskich zarobków (23%). Na te dwie przyczyny wskazał co drugi badany. Dalsze pozycje na liście powodów trudności finansowych zajmują: nieprzewidziane wydatki (10%), zdarzenia losowe (8%), generujące duże koszty problemy zdrowotne (7%) oraz wzrost rat kredytowych (6%). O nieumiejętności kontrolowania wydatków oraz brak planu lub dyscypliny zakupowej mówi zaledwie 2% respondentów, głównie mężczyźni. Co ważne, badani mogli wskazać tylko jedną odpowiedź.

Dla kogo finanse są życiowym problemem?

Przede wszystkim dla osób nieposiadających oszczędności (82%). Gdy weźmie się pod uwagę płeć, widać nieznaczną przewagę mężczyzn (49%) nad kobietami (48%). Większe różnice w ocenie sytuacji zauważalne są w zależności od wieku oraz wiążących się z nim ról życiowych i obciążeń. Najczęściej (52% wskazań) o kłopotach finansowych mówią dwa pokolenia: 35–44-latkowie i 55–64-latkowie.

Z wiekiem kwestie finansowe powodują mniejszą nerwowość

Kłopoty finansowe to jedno, ale nie każdy z ich powodu żyje w napięciu i stresie. Dużo zależy od skali problemów, czasu trwania trudności i odporności psychicznej. Zestresowanych jest jednak wielu, bo aż 39% osób jest przekonanych, że nie w pełni panują nad finansami.

Wywołany stanem finansów stres to zdecydowanie częściej domena kobiet (44%) niż mężczyzn (34%) i przede wszystkim osób, które nie posiadają oszczędności (53%). Najbardziej obciążoną psychicznie grupą wiekową są 35–44-latkowie. Sytuacja finansowa rzutuje tu negatywnie na zdrowie aż 55% respondentów borykających się z kłopotami z budżetem. Z wiekiem nerwowość wokół kwestii finansowych spada. W grupie 45–54-latków zestresowanych jest mniej niż połowa osób zmagających się z problemami, a w starszym pokoleniu takie kłopoty deklaruje co trzeci respondent.

Rosnące napięcie na myśl o pieniądzach widać również w 2023 roku w motywacji do oszczędzania. W porównaniu do 2022 roku znacząco spadła skala oszczędzania na wypoczynek, spełnianie marzeń i realizację pasji oraz zakup samochodu. Utrzymuje się natomiast wysokie znaczenie oszczędzania na wypadek niespodziewanych wydatków (42%), utraty dochodu (29%) czy podratowanie zdrowia, czyli na najbardziej stresogenne obszary życia.

 

***

Biuro Informacji Kredytowej i BIG InfoMonitor są inicjatorami programu edukacyjnego „Nowoczesne Zarządzanie Biznesem” oraz partnerami w module „Zarządzanie ryzykiem finansowym w biznesie i życiu osobistym”.

Więcej: www.nzb.pl / www.facebook.com/NowoczesneZarzadzanieBiznesem oraz www.BANK.PL.