Zatrudnienie na cały etat w jednej firmie przestaje być najbardziej oczywistym wyborem, jakiego student może dokonać po studiach. Jest bowiem nowa ciekawa alternatywa.
Można jednocześnie pracować na pół etatu, być freelancerem i mieć własną firmę.Do Polski wkracza nowy trend – tzw. portfolio career, czyli kariera zawodowa oparta na więcej niż jednej pracy. Jeżeli zatem nie wiemy, czym chcemy się zajmować, a najchętniej popracowalibyśmy w różnych miejscach, ale szkoda nam czasu – rozwiązaniem jest zatrudnienie równolegle w kilku miejscach.
Praca w systemie portfolio career daje wiele szans, przede wszystkim na szybki rozwój i dynamiczną ścieżkę kariery. Pozwala zdobyć doświadczenie w różnych branżach niemal równocześnie. Dzięki temu oszczędzamy czas oraz – co bardzo cenne – poznajemy różne sposoby pracy, zawody i branże. W przyszłości więc będzie nam łatwiej się zdecydować, jak powinna przebiegać nasza kariera. – Do tego warto wykorzystać czas studiów. Pięć lat to okres, w którym można podjąć praktyki w kilku firmach i spróbować swoich sił w zupełnie odmiennych branżach. Na pewno przyszli pracodawcy pozytywnie ocenią to, że student zdobywał doświadczenie zawodowe w różnych firmach – podkreśla Izabela Ciecierska, specjalista w zakresie pośrednictwa pracy, praktyk i staży w Biurze Karier Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Szybszy rozwój na wielu płaszczyznach sprawia, że budujemy swoją markę, stajemy się specjalistami, a więc i bardzo atrakcyjnymi uczestnikami na rynku pracy. Poza tym, zbierając doświadczenie w różnych dziedzinach, spotykamy wiele osób i wyrabiamy sobie cenne kontakty. – Powiększająca się sieć networkingowa (sieć kontaktów) okazuje się bardzo przydatna w chwili, kiedy jesteśmy już zdecydowani na pracę w jednym miejscu – dodaje Izabela Ciecierska z BK UKSW.
Wybór tego rodzaju pracy jest często podyktowany chęcią realizacji naszych pasji i – co za tym idzie – samorealizacji. Jeśli uda nam się odnaleźć i spełnić w kilku obszarach, ryzyko rutyny czy wypalenia zawodowego wyraźnie się zmniejsza. – Dodatkowym wzmocnieniem dla osób decydujących się na karierę typu portfolio jest poczucie kontroli nad własnym losem, który nie jest już uzależniony od decyzji pojedynczej osoby zajmującej nadrzędne w stosunku do naszego stanowisko pracy – tłumaczy Sławomir Zajbert z Biura Karier jeleniogórskiego Wydziału Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Poza tym, praca na kilku stanowiskach pozwala nam rozwijać bardzo pożądanych umiejętności: elastyczność, łatwość dostosowania się do zmieniających się warunków pracy i nawiązywania kontaktów. I ostatnia kwestia portfolio career – wynagrodzenie. To, że nie posiadamy w żadnej firmie pełnego etatu, nie oznacza niższych zarobków. Wręcz przeciwnie: realizowanie kilku projektów równocześnie sprawia, że nasz łączny dochód może być znacznie wyższy niż na jednym, choć pełnym etacie.
Model kariery typu portfolio jest bardzo atrakcyjną propozycją, wiąże się jednak z pewnymi zagrożeniami, z których musimy sobie zdawać sprawę. Jednym z nich jest niebezpieczeństwo braku efektywności. – Nie da się pracować w kilku miejscach na raz, wykazując taki sam poziom zaangażowania – mówi Izabela Ciecierska z Biura Karier Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. – Oczywiście wszystko zależy od zakresu obowiązków w danej firmie. Zakładając jednak, że są to stanowiska odpowiedzialne, wiąże się to z dodatkowym stresem i poświęceniem swojego życia osobistego na rzecz pracy.
Ciągle dominujący jeszcze model tradycyjny może też przyczyniać się do wystąpienia poczucia izolacji i odosobnienia, a ułamki etatów, wykonywane w kilku miejscach pracy, mogą być powodem braku bliższych kontaktów ze współpracownikami i zachwianiem jednej z podstawowych funkcji, jaką spełnia praca, czyli socjalizacji – dodaje Sławomir Zajbert z Biura Karier jeleniogórskiego Wydziału Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. Pojawia się także zagrożenie braku czasu, szczególnie jeżeli będziemy mieć problem z właściwą organizacją pracy, nawałem obowiązków bądź nakładającymi się terminami. Wymienione wyżej zagrożenia mogą wywołać w nas narastający stres.
Wprawdzie zdobywanie doświadczenia w wielu dziedzinach na początku tekstu uznaliśmy za atut, może się ono jednak okazać pewnego rodzaju pułapką. Pracodawcy mogą bowiem źle ocenić doświadczenie w odległych od siebie branżach. – Nie dla każdego pracodawcy szerokie doświadczenie kandydata stanowi atut – tłumaczy Izabela Ciecierska z BK UKSW. – CV, w którym kandydat pisze o praktyce w dziale reklamy i praktyce urzędniczej, może nie zrobić dobrego wrażenia. Jeśli kandydat nie potrafi umotywować, dlaczego odbywał praktyki w firmach o zupełnie odmiennych branżach, może być odebrany przez pracodawcę jako osoba niezdecydowana, zagubiona, nie wiedząca, czego chce. Pracodawca może się obawiać zatrudnienia osoby, która sprawia wrażenie niezdecydowanej i bez pomysłu na siebie i swoją karierę. Od potencjalnego pracownika, zazwyczaj oczekuje się, że będzie miał świadomość swoich mocnych i słabych stron.
Wiemy już, jakie są zalety i wady w pracy typu portfolio career. Zastanówmy się teraz, czym się kierować podczas wyboru wykonywanych zajęć. Mamy dwie możliwości: zajęcia bardzo podobne albo skrajne. Wszystko zależy od motywacji. – Jeśli wybraliśmy ten typ kariery ze względu na motywację finansową, to konsekwencją będzie raczej poszukiwanie zajęć podobnych – komentuje Sławomir Zajbert. – Dzięki temu materiał lub wiedzę zdobytą w jednej pracy można powielać w innych. Jeśli jednak tym, co nas motywuje, jest nasze hobby i zainteresowania lub chęć zdobywania nowych doświadczeń, warto zadbać o zróżnicowanie naszego portfolio i „pokusić” się o pracę nie tylko na różnych stanowiskach, ale także i w różnych branżach.
Podejmując pracę na kilku stanowiskach, warto zrobić bilans korzyści i strat, a dopiero wtedy podejmować działania. Pamiętajmy, że każda ścieżka kariery związana jest z ryzykiem.
Izabela Ciecierska, specjalista w zakresie pośrednictwa pracy, praktyk i staży
Praca w kilku miejscach naraz wymaga bardzo dobrej organizacji pracy oraz zdolności bardzo szybkiej adaptacji do nowych warunków pracy i zmieniającego się otoczenia. Osoba, która decyduje się na taki rodzaj zatrudnienia, powinna charakteryzować się zdolnościami menedżerskimi, które umożliwią koordynowanie kilku działań równocześnie. Podjęcie pracy w kilku firmach wymaga zatem samodyscypliny i dobrego zorganizowania, które są warunkiem do tego, by wykonywać swoją pracę odpowiedzialnie i efektywnie, jak również mieć poczucie samospełnienia i samorealizacji.
Biuro Karier Wydział Gospodarki Regionalnej i Turystyki w Jeleniej Górze, Wydział Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu
Każde stanowisko pracy scharakteryzować można poprzez zestaw wiedzy, kompetencji, cech i umiejętności, które posiadać powinna pracująca na nim osoba. W przypadku kariery typu portfolio oprócz sumy tych wymagań (dla poszczególnych, zajmowanych przez siebie stanowisk) każda osoba decydująca się na takie właśnie rozwiązanie charakteryzować musi się doskonałą umiejętnością planowania i zarządzania czasem. Umiejętności te niezbędne są do koordynacji różnych czynności w różnym czasie i miejscu, przy jednoczesnej konieczności wyeliminowania sytuacji wzajemnego nakładania się ich na siebie. Nie mniej jednak ważne są: ponadprzeciętna odporność na stres, elastyczność, umiejętność szybkiej adaptacji do nowych warunków i podzielność uwagi. Problemy w jednej pracy nie są bowiem usprawiedliwieniem do mniej efektywnego wykonywania drugiej.
Praca w kilku miejscach jednocześnie to świetny sposób realizacji różnorodnych zainteresowań i określenia swoich zawodowych preferencji. Polacy są narodem, który na tle innych krajów bardzo często podejmuje prace dodatkowe. Nie tylko ze względów finansowych, ale także by zyskać nowe kompetencje i podnieść własną wartość na rynku pracy. Pracodawcy cenią kandydatów posiadających doświadczenie w kilku dziedzinach, jednak należy pamiętać, że ilość nie przechodzi w jakość. Rynek nastawiony jest na specjalistów, więc powierzchowna orientacja w wielu tematach nie zastąpi rzetelnej wiedzy z dwóch lub trzech dziedzin. Ograniczona dyspozycyjność może też zrazić kogoś, kto poszukuje pełnoetatowego pracownika. Decydując się na takie rozwiązanie, powinniśmy przede wszystkim umieć ustalać sobie priorytety i trafnie szacować własne możliwości.