Jak wynika z raportu opublikowanego w portalu RAD-on, studia w Polsce cieszą się dużą popularnością wśród cudzoziemców. Szczegółowe dane zawiera raport „Struktura pochodzenia i języki kształcenia cudzoziemców na uczelniach w Polsce”, opracowany przez badaczy z Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB).

W roku akademickim 2019/20 w Polsce studiowało ponad 78 000 cudzoziemców, zdecydowaną większość stanowią Ukraińcy – ponad 50%. W pierwszej trójce państw, których obywatele studiują w Polsce, znajdują się także Białoruś i Indie. 75% wszystkich cudzoziemców, którzy kształcą się na naszych uczelniach, pochodzi zaledwie z 9 krajów.

Popularność studiów w Polsce

– Poziom polskich uczelni jestwysoki, posiadają one atrakcyjną i zróżnicowaną ofertę edukacyjną. Dostrzegają to także obywatele z innych państw i decydują się na studia w naszym kraju. Cieszy mnie to, gdyż sam prowadzę zajęcia ze studentami. Z raportu, który opracował zespół naszego Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej, wynika, że liczba cudzoziemców studiujących w Polsce pomiędzy 2012 a 2019 rokiem wzrosła prawie czterokrotnie. W roku akademickim 2019/20 współczynnik umiędzynarodowienia wyniósł 6,5% – mówi dr inż. Jarosław Protasiewicz, dyrektor Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB).

Większość cudzoziemców wybiera kształcenie na uczelniach publicznych, jednak w ostatnich latach najszybciej zwiększał się udział studentów zagranicznych, którzy wybrali placówki niepubliczne. Na tych uczelniach w roku akademickim 2019/20 cudzoziemcy stanowili prawie 12% ogółu studentów. Największy ich udział w placówkach niepublicznych zaobserwowano na stacjonarnych studiach II stopnia, wyniósł on aż ponad 46%.

Kazachstan, Azerbejdżan i Uzbekistan

Niezmiennie od wielu lat w szkolnictwie wyższym w Polsce można zaobserwować stały trend, ok. 50% wszystkich studentów z innych państw stanowią Ukraińcy. W roku akademickim 2019/20 studiowało ich ponad 39 000. Drugą nacją są Białorusini – ponad 8300 (11%). Kolejne pozycje zajmują Indie – ponad 3300 (4,3%) i Turcja – ponad 1700 (2,2%). Biorąc pod uwagę państwa Europy Zachodniej, najwięcej studentów, którzy kształcą się w Polsce, pochodzi z Norwegii i Niemiec, po ok. 1400 osób (1,8%) z każdego z tych krajów. Co ciekawe, zauważalny jest duży wzrost zainteresowania ofertą studiów w Polsce wśród państw Azji Środkowej i Kaukazu. W roku akademickim 2019/20 kształciło się w Polsce ponad 1300 studentów (1,7%) z Kazachstanu i ponad 1200 (1,6%) z Azerbejdżanu. Najbardziej jednak na polskich uczelniach zwiększyła się liczba obywateli Uzbekistanu. W roku akademickim 2019/20 wzrosła ona prawie o połowę w porównaniu z 2018/19 i przekroczyła 1000 studentów (1,3%).

Duże różnice w zależności od poziomu kształcenia

Warto zwrócić uwagę na różnice pomiędzy I a II stopniem kształcenia oraz jednolitymi studiami magisterskimi. Zauważalna jest dominacja Ukraińców i Białorusinów na studiach I stopnia, stanowią oni aż 71,5 % wszystkich cudzoziemców. Homogeniczna struktura państw pochodzenia studentów na studiach licencjackich i inżynierskich jest najsilniej zaznaczona. Uwzględniając dodatkowo osoby z Indii i Turcji, otrzymamy aż 75% wszystkich cudzoziemców na studiach

I stopnia. Współczynnik umiędzynarodowienia tego poziomu wynosi 6,3%. Natomiast na studiach II stopnia większy jest udział studentów z Indii, Azerbejdżanu i Chin. 75% wszystkich zagranicznych studentów na studiach uzupełniających magisterskich pochodzi już nie z czterech, a z sześciu państw. Nadal dominuje Ukraina, jednak drugie są Indie, wyprzedzając kolejno Białoruś, Azerbejdżan, Turcję i Chiny. Współczynnik umiędzynarodowienia studiów II stopnia wynosi 6,5%, co oznacza, że jest równy średniej dla ogółu studiów wszystkich poziomów w Polsce.

– Opracowany przez nasze laboratorium raport zawiera ciekawe dane, które pokazują znaczne różnice na poszczególnych poziomach studiów. Największe zróżnicowanie studentów zagranicznych zaobserwowano wśród osób wybierających jednolite studia magisterskie. Współczynnik umiędzynarodowienia wynosi 8%. Na tym poziomie kształcenia znaczący jest udział osób pochodzących z Norwegii, Niemiec, Tajwanu oraz Szwecji. Na studiach jednolitych magisterskich Ukraina nadal zajmuje pierwszą pozycję, lecz liczba studentów z tego państwa stanowi jedynie niecałe 22%. Białoruś jest szósta, a cudzoziemców z państw kaukaskich w ogóle nie ma w pierwszej dziesiątce. W ramach jednolitych studiów magisterskich wśród studentów zagranicznych największą popularnością cieszą się kierunki medyczne. Chciałabym dodać, że obecnie pracujemy już nad raportem, który będzie zawierał dane za rok akademicki 2020/2021 r., co pozwoli nam zobrazować wpływ pandemii COVID-19 na umiędzynarodowienie studiów. Raport ten opublikujemy na platformie RAD-on i przedstawimy już w kwietniu, w trakcie konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce 2021”, którą organizuje Fundacja Perspektywy – mówi dr Aldona Tomczyńska, lider Zespołu Data Science w Laboratorium Baz Danych i Systemów Analityki Biznesowej OPI PIB.

Skąd pochodzi zagraniczna kadra akademicka?

Polskie uczelnie zatrudniają także naukowców z innych państw. W roku akademickim 2019/20 na 98 610 nauczycieli akademickich ogółem, 2 343 stanowiły osoby z innych państw. Wskaźnik umiędzynarodowienia jest więc ok. trzy razy niższy niż w przypadku studentów i wynosi 2,4%. Niemal 30% wszystkich nauczycieli z innych krajów stanowili Ukraińcy. Wśród zagranicznej kadry akademickiej znajdowały się także osoby pochodzące z Niemiec (6%), Włoch (5%), Słowacji (4%), Białorusi (4%), Wielkiej Brytanii (4%), Rosji (4%), Czech (3%), Hiszpanii (3%) oraz Indii (3%). Najwięcej cudzoziemców zatrudniały na stanowisku nauczyciela akademickiego Uniwersytet Warszawski (223 osoby), Uniwersytet Jagielloński (166 osób) oraz Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (152 osoby). Te trzy uczelnie publiczne odpowiadały łącznie za 23% zatrudnienia kadry zagranicznej w Polsce w 2019/20 roku.

Źródło: Raport „Struktura pochodzenia i języki kształcenia cudzoziemców na uczelniach w Polsce”, opracowany przez badaczy z Ośrodka Przetwarzania Informacji – Państwowego Instytutu Badawczego (OPI PIB).