Umiejętności miękkie będą odgrywały coraz większą rolę na rynku pracy i w życiu zawodowym. Są równie ważne jak wykształcenie czy doświadczenie zawodowe.

Warto zainwestować we własny rozwój, angażując się w działalność pozauczelnianą oraz skorzystać ze szkoleń, które poprzez doskonalenie naszych umiejętności podniosą naszą samoocenę i wiarę we własne możliwości. Kompetencje miękkie należą bowiem obecnie do najważniejszych kompetencji zawodowych: są coraz bardziej doceniane przez pracodawców, a wręcz niezbędne do rozpoczęcia kariery zawodowej oraz sprawnego funkcjonowania w miejscu pracy. Składają się na nie zarówno umiejętności osobiste, które pomagają w przezwyciężaniu stresu, czy wspierają automotywację, kreatywne myślenie, jak i umiejętności interpersonalne. Te ostatnie z kolei są niezbędne, aby skutecznie komunikować się i współpracować z innymi ludźmi, zarządzać zespołem, rozwiązywać konflikty, prowadzić negocjacje. Paweł Smółka, trener miękkich kompetencji z firmy Generator Charyzmy Sp. z o.o., definiuje je jako: „umiejętności warunkujące sprawne zarządzanie sobą oraz wysoką skuteczność interpersonalną.” Posiadane kompetencje miękkie odzwierciedlają naszą osobowość oraz są świadectwem naszej postawy do otaczającego nas świata.

Kompetencje miękkie są nie tylko przydatne w miejscu pracy, ale również w codziennych sytuacjach, na uczelni i poza nią. Pomagają w nawiązywaniu nowych znajomości, ułatwiają dostęp do informacji, pozwalają lepiej zaadoptować się w nowym środowisku, przystosować się do nowych warunków pracy. Świadczą o tym, kim naprawdę jesteśmy i czy poradzimy sobie w czasach, które charakteryzują się dynamicznymi zmianami i silną konkurencją na rynku pracy. Ułatwiają sprawne funkcjonowanie w miejscu pracy oraz pełnienie rozmaitych ról zawodowych. – Menedżerowie coraz wyżej cenią pozytywną atmosferę w pracy i dbają o jakość stosunków między pracownikami – mówi Anita Wojtaś-Jakubowska z portalu Pracuj.pl. – Z badania „Satysfakcja z pracy”, przeprowadzonego przez Interaktywny Instytut Badań Rynkowych oraz portal rekrutacyjny Pracuj.pl, wynika, że atmosfera to jeden z decydujących czynników wpływających na poczucie satysfakcji pracownika. A poczucie satysfakcji ma już bezpośredni wpływ na zaangażowanie i motywację do pracy, czyli na osiągane wyniki. Dlatego umiejętności miękkie, jak otwartość na ludzi i na świat, komunikatywność i entuzjazm – to cechy, które polscy pracodawcy doceniają coraz częściej. Na Zachodzie są one stawiane niemal na równi z wykształceniem i doświadczeniem zawodowym.

– Umiejętności miękkie kandydata mają ogromne znaczenie przede wszystkim przy rekrutacji na stanowiska, które wymagają częstych kontaktów z ludźmi – komentuje Anita Wojtaś-Jakubowska. – Umiejętność właściwego zachowania się w każdej sytuacji, pewność siebie i łatwość nawiązywania kontaktów to niezwykle cenne umiejętności, zwłaszcza u osób, które reprezentują firmę na zewnątrz: członków zarządu, negocjatorów, specjalistów ds. PR, rzeczników prasowych, przedstawicieli handlowych oraz osób odpowiadających za kontakty z klientami. Jednak, coraz częściej umiejętności miękkie są brane pod uwagę także przy rekrutacji na stanowiska, wymagające wcześniejszego przeszkolenia pracownika. W takiej sytuacji bardziej niż dotychczasowe doświadczenie pracownika liczy się jego zaangażowanie, chęć rozwoju i łatwość przyswajania wiedzy. Dorota Markiewicz, menedżer ds. rozwoju: – Pracodawcy zwracają szczególną uwagę na takie cechy, jak komunikatywność oraz umiejętność nawiązywania kontaktów interpersonalnych. Ważna jest także dyspozycyjność oraz motywacja do podnoszenia kwalifikacji.

– To, czy osoba ubiegająca się o pracę ma odpowiednie kwalifikacje można wyczytać z CV. Umiejętności miękkie można sprawdzić tylko przez bezpośredni kontakt: podczas rozmowy kwalifikacyjnej lub testów sytuacyjnych, czyli coraz bardziej popularnych Assesment Center – tłumaczy Anita Wojtaś-Jakubowska z Pracuj.pl. – Coraz częściej firmy decydują się na przeprowadzenie testów, w czasie których kandydat proszony jest o odegranie konkretnej roli lub rozwiązanie problemu. Assesment Center często przeprowadzane są w grupie, co pozwala pracodawcy sprawdzić nie tylko to, jak kandydat radzi sobie ze stresem i z rozwiązywaniem problemów, ale także czy potrafi nawiązać kontakt i sprawnie współdziałać z innymi. Zatem warto w CV, obok wykształcenia i doświadczenia zawodowego, napisać również o posiadanych kompetencjach miękkich. Jednak samo ich wymienienie jest mało wiarygodne dla pracodawców, dlatego dobrze jest, gdy znajdują one swoje odzwierciedlenie w różnego typu działaniach w organizacjach studenckich, kołach naukowych, odbytych praktykach i stażach. Na ich zakres i poziom niewątpliwie wpływa zdobyte doświadczenie. Wielu z nas buduje je i doskonali zupełnie nieświadomie np. podejmując się publicznego wystąpienia. Okres studiów jest dobrym momentem na kształtowanie umiejętności pracy w grupie czy opracowanie sposobu radzenia sobie ze stresem.

Aby sprawniej realizować swoje cele oraz zadania zawodowe, warto doskonalić swoje umiejętności miękkie za pomocą różnego rodzaju szkoleń, co z pewnością przyczyni się do wzrostu wiary we własne możliwości, dowartościowania samego siebie.

– Prawdziwe ich znaczenie każdy odkrywa w momencie, gdy styka się z twardą rzeczywistością rynku pracy – radzi Paweł Fortuna, doktor psychologii, wykładowca w Katedrze Psychologii Eksperymentalnej KUL, autor publikacji z zakresu perswazji, komunikacji medialnej, negocjacji, a także zarządzania zasobami ludzkimi. – Nagle okazuje się, że powodzenie, efektywność czy po prostu satysfakcja zależy od stopnia, w jakim potrafimy opanować stres, umiejętności słuchania innych czy też argumentacji. Można się rozwijać dzięki licznym szkoleniom i warsztatom. Przy ich wyborze sugerowałbym ostrożność, ponieważ nie jest ważna tematyka szkolenia, lecz jego realny efekt. Sam osobiście polecam warsztaty skoncentrowane nie na szerokim wachlarzu umiejętności (tzw. groch z kapustą), lecz na konkretnych kilku zagadnieniach. Istotną rolę odgrywa również osoba trenera – warto szukać kogoś, kto będzie rzeczywiście zainteresowany dokonaniem konkretnych zmian w uczestnikach i będzie miał właściwe kwalifikacje. Sukces szkolenia w ogromnym stopniu zależy również od samych uczestników. Istotna jest nie tylko ich liczba, stopień identyfikacji z firmą i poziom kompetencji, lecz nade wszystko właściwe nastawienie i chęć współpracy.

– Miękkie kompetencje, jak każde kompetencje, można budować i doskonalić – tłumaczy Paweł Smółka. – Istnieją cztery główne strategie ich budowania. Bazując na nich, profesjonalny trener miękkich kompetencji może skutecznie pomóc w rozwoju pożądanych przez daną osobę umiejętności. Ponadto, istnieje jeszcze pewna zasada, która daje nadzieję nawet tym, którzy nie wierzą w poprawę swoich kompetencji psychospołecznych. Otóż możemy zwiększyć własną skuteczność interpersonalną nie tylko poprzez doskonalenie własnych umiejętności, ale także odnajdując otoczenia, dla których nasze naturalne predyspozycje są czymś cennym i pomocnym.

Świadomość posiadanych umiejętności miękkich, które są naszą mocną stroną, oraz tych, nad którymi warto popracować, znacznie przyspieszy proces ich doskonalenia. Istnieje jednak kilka ważnych czynników, które ułatwiają ten proces. Są to cechy temperamentu, zdolności oraz to, z jakim nastawieniem podchodzimy do danego problemu. Osoby otwarte na zdobywanie nowych doświadczeń, gotowe do działania z pewnością szybciej przyswoją nowe umiejętności lub udoskonalą te, które już posiadają, niż osoby zainteresowane ograniczaniem życiowego ryzyka i niechętne do podejmowania wyzwań. Największe sukcesy odnosi bowiem ten, kto pewne cechy osobowości ma wrodzone, jest uzdolniony naturalnie oraz posiada pewne umiejętności zdobyte poprzez naukę i praktykę. Warto jednak dbać o rozwój wrodzonych umiejętności, wszak – jak głosi japońskie przysłowie –nieoszlifowany diament nie świeci.

Należy jednak być świadomym, iż kształtowanie takich umiejętności, jak radzenie sobie ze stresem, zarządzanie zespołem czy perswazja, bywa trudne, gdyż wiąże się ono z przezwyciężaniem pewnych zachowań nawykowych czy porzuceniem tych, które mocno utrwaliły się w naszej świadomości. – Rozwijanie miękkich kompetencji bywa trudne, gdyż oznacza podjęcie wyzwania – tłumaczy Paweł Smółka. – Ich doskonalenie wiąże się bowiem z koniecznością zmiany nawyków oraz sposobu spostrzegania samego siebie. Osoby zainteresowane na poważnie budowaniem ponadprzeciętnych kompetencji miękkich powinny przygotować się na trening, który wymaga podjęcia wyzwań – eksperymentowania z własnym zachowaniem. Jednakże efekty mogą być oszałamiające. Któż z nas nie chciałby bowiem być wpływową osobowością, która sprawnie zarządza sobą oraz skutecznie radzi sobie z innymi ludźmi? A to jest właśnie rezultatem profesjonalnego treningu miękkich kompetencji.