Wystawa poświęcona konstruktorowi katowickiego "Spodka"

Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, wrocławski oddział Polskiego Związku Inżynierów i Techników Budownictwa (PZITB) oraz wrocławski oddział Stowarzyszenia Architektów Polskich (SARP) zapraszają na uroczyste otwarcie wystawy pt. „Wacław Zalewski – kształtowanie konstrukcji”, które nastąpi we środę 1 lipca 2009 r. o godz. 12:00 w holu gmachu głównego Politechniki Wrocławskiej (Wyb. Wyspiańskiego 27).

Otwarciu wystawy będzie towarzyszyło seminarium prowadzone przez prof. Wojciecha Zabłockiego, prof. Stanisława Kusia, prof. Henryka Buszko oraz Wiktora Piwkowskiego Przewodniczącego PZITB. Seminarium odbędzie się dnia 1 lipca br. o godzinie 12.00 w sali Senatu nr 241 w gmachu głównym Politechniki Wrocławskiej.

Wystawa będzie czynna do 11.07.09 w holu gmachu głównego Politechniki Wrocławskiej oraz od 13.07.09 do 26.07.09 w Galerii Dominikańskiej.

Prof. dr inż. Wacław Zalewski jest emerytowanym profesorem na jednym z najbardziej znanych uniwersytetów amerykańskich – Massachusets Insitute of Technology (MIT) w Bostonie. Jest jednym z najwybitniejszych żyjących i wciąż prowadzących aktywną działalność zawodową konstruktorów na świecie, twórcą tzw. szkoły Zalewskiego. Jego niezwykła umiejętność szybkiej analizy konstrukcji, zdolność wykazania jej wad i zalet oraz zdolność przedstawiania natychmiastowej propozycji jej usprawnienia, bez radykalnej zmiany koncepcji architektonicznej, były przedmiotem inspiracji dla kilku pokoleń konstruktorów i architektów. Umiejętności te stały się podstawą do opracowania przez niego znanej w świecie metody strumieni sił, pozwalającej w niesłychanie prosty sposób oceniać wytężenia i rozkład sił w konstrukcji. Powszechnie znany jest fakt iż w każdym obiekcie wyróżnić można trzy elementy składowe: jego funkcję, formę i konstrukcję, a od stopnia wyrafinowania jego twórców zależna jest ich proporcja i wzajemne relacje.
Osiągnięcie jedności tych trzech podstawowych elementów składowych, równoznaczne jest  z rozwiązaniem optymalnym, odbieranym wówczas intuicyjnie przez człowieka  jako piękne – na wzór rozwiązań natury, do których oceny, wyposażeni jesteśmy prawdopodobnie podświadomie. Piękno to wypływa z silnej syntezy funkcji, formy i konstrukcji. I takie właśnie są obiekty projektowane przez profesora.
W Polsce powstały liczne nowatorskie konstrukcje jego pomysłów, m.in. hala sportowo-widowiskowa „Spodek” w Katowicach, Super-Sam w Warszawie, przekrycia powłokowe zakładów przemysłowych, piętrowe magazyny o konstrukcji głowicowej, przystanki kolejowe w Warszawie, budynek trzonowy przemysłu okrętowego w Gdańsku i wiele innych.

Wystawa „SHAPING STRUCTURES” („Kształtowanie konstrukcji”) przygotowana została w 2006 r. przez współpracowników profesora Zalewskiego z MIT: Edwarda Allena, Davida Foxe i Jeffa Andersona i wystawiona w Galerii VOLK, w Szkole Architektury i Planowania MIT. Później prezentowana również była na wielu innych uniwersytetach amerykańskich. Do Polski została sprowadzona dzięki inicjatywie profesorów Politechniki Łódzkiej Marii Kamińskiej i Wojciecha Zabłockiego. Wystawiono ją w Willi Richtera w październiku 2007 roku. W polskim wydaniu wystawa została uzupełniona planszami, obrazującymi projekty, które nie znalazły się w materiałach MIT.
Po raz pierwszy zostaną też pokazane makiety niektórych konstrukcji Wacława Zalewskiego.
We Wrocławiu wystawa znalazła się dzięki inicjatywie pracowników Wydziału Architektury Politechniki, którzy od dłuższego czasu zajmują się problemami współpracy architektów i konstruktorów w zakresie kształtowania formy obiektów. Metody opracowane przez prof. Zalewskiego są przez nich wykorzystywane w dydaktyce i w pracy naukowej. Wydział organizuje cykl corocznych konferencji InStructA, poświęconych właśnie tym problemom.

 

 

Wacław Zalewski urodził się w 1917 roku w Samogródku pod Kijowem w polskiej rodzinie, osiadłej tam od czasów Władysława IV-go. Studia inżynieryjne rozpoczął na Politechnice Warszawskiej w 1935 roku, dyplom uzyskał na Politechnice Gdańskiej w 1947 roku. W czasie Powstania walczył w szeregach AK na Czerniakowie, potem w Lasach Kabackich. Po ukończeniu studiów pracował w latach 1948 – 1962 w Biurze Studiów
i Projektów Typowych Budownictwa Przemysłowego „Bistyp” w Warszawie, oraz dydaktycznie na Politechnice Warszawskiej. W tym czasie powstały liczne nowatorskie konstrukcje jego pomysłów: hala sportowo-widowiskowa „Spodek” w Katowicach, SuperSam w Warszawie, przemysłowe przekrycia powłokowe zakładów przemysłowych, piętrowe magazyny o konstrukcji głowicowej, przystanki kolejowe w Warszawie, budynek trzonowy dla przemysłu okrętowego w Gdańsku i wiele innych.
W roku 1962, po uzyskaniu doktoratu na Politechnice Warszawskiej Wacław Zalewski wyjechał do Wenezueli jako profesor wizytujący na Uniwersytecie de los Andes
w Meridzie. Z powodów politycznych nie mógł powrócić do kraju i pozostał w Wenezueli. Wykładając na uczelni, rozwinął jednocześnie ożywioną działalność projektową. Jego dziełem są areny sportowe o wiszących dachach w Maracaibo i Barcelonie, Muzeum w Caracas, szkoły oraz liczne budynki mieszkalne  i biurowe. Po trzech latach, w 1965 roku został zaproszony do Massachusets Institute of Technology (słynny MIT) w Bostonie, gdzie pracował jako profesor konstrukcji na Wydziale Architektury, aż do przejścia na emeryturę w 1988 roku. W Bostonie prowadził głównie działalność edukacyjną, wydawniczą i studialną. Dzięki zachowanym kontaktom w Wenezueli, nadal w czasie wolnym projektował tam różne obiekty, m.in. rozkładany pawilon wenezuelski na EXPO’92 w Sewilli. W 1998 roku Wacław Zalewski otrzymał doktorat „honoris causa” na Wydziale Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej. Jednocześnie rozpoczął prace nad serią projektów studialnych budynków wysokościowych. W projektach tych w pionierski sposób zastosował metodę ekonomicznego kształtowania konstrukcji, oparta na teorii A.G.M. Michella. Z jego też inspiracji powstał projekt niezwykłych pieszych kładek przez Wisłę.
Zainteresowania Wacława Zalewskiego obejmują, znacznie szerszy horyzont problemów, niż to wynika z typowego zakresu specjalizacji projektanta konstrukcji. Prócz szukania coraz to nowych, innowacyjnych konstrukcji interesują go także sprawy funkcji i estetyki obiektów, sposobu montażu  i ekonomii budynków.
Był i jest znakomitym partnerem architektów, pragnących tak jak on poszukiwać nowych, oryginalnych rozwiązań. Pomimo swego wieku, Wacław Zalewski pracuje twórczo do dzisiaj, wciąż ma nowe pomysły konstrukcyjne. Utrzymuje również stały kontakt z krajem ojczystym, w którym znajduje kontynuatorów, nie tylko wśród swoich dawnych współpracowników.