Przyglądając się rankingom najpopularniejszych kierunków studiów, nie trudno zauważyć, że od lat w ścisłej czołówce plasuje się psychologia. Bije ona rekordy pod względem liczby kandydatów ubiegających się o indeks – w 2005 roku na Uniwersytecie Gdańskim było ich 17, na Jagiellońskim 18, a na Warszawskim 24! Co sprawia, że tak wiele osób decyduje się startować na psychologię i czy wyobrażenie przyszłych studentów o ich wymarzonym kierunku pokrywa się z rzeczywistością?
– Prawdę mówiąc, zdecydowałam się na te studia, ponieważ nie wiem jeszcze do końca, co chciałabym robić w życiu, a psychologia otwiera przede mną wiele możliwości rozwoju i stwarza szerokie perspektywy zawodowe – przyznaje Honorata, świeżo upieczona studentka pierwszego roku psychologii na Uniwersytecie Wrocławskim. I nie jest jedyna w swoim środowisku, często bowiem zdarza się, że maturzyści wybierają psychologię ze względu na brak sprecyzowanych planów na przyszłość. Taka motywacja, a raczej jej brak, niekoniecznie musi być błędem. Wykształcenie psychologiczne daje bowiem przyszłemu magistrowi szerokie pole do popisu – po ukończeniu studiów może pracować praktycznie w każdej branży. – We wszystkich sektorach gospodarki rośnie rola czynnika ludzkiego. W związku z tym rola psychologów w gospodarce będzie rosła – prognozuje dr Wojciech Pisula, dziekan Wydziału Psychologii Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej. – Ponadto rośnie zapotrzebowanie na usługi psychologiczne, które dotąd były świadczone w minimalnym zakresie. Nie obawiam się o rynek pracy dla psychologów. Studia psychologiczne otwierają znacznie więcej drzwi, niż zamykają.* Zawód psychologa to nie tylko praca z pacjentami w szpitalach lub gabinetach prywatnych, ale także w firmach doradztwa personalnego, w działach zasobów ludzkich międzynarodowych koncernów czy pełnienie roli trenera konsultacyjnego podczas rozmaitych szkoleń.
Możliwości jest wiele, lecz nie tylko one przyciągają na studia pretendentów do wgłębiania się w tajniki psychiki ludzkiej. Bywa, że studentami omawianego przez nas kierunku zostają osoby, które na studiach szukają rozwiązania własnych problemów. – To się często zdarza – przytakuje Agata, studentka trzeciego rokupsychologii stosowanej na Uniwersytecie Jagiellońskim. – Sama mam kilku takich znajomych, wśród nich schizofrenika i bulimiczkę. Osobiście nie mam nic przeciwko temu, by wybór studiów motywowany był chęcią zdobycia samowiedzy, ale wydaje mi się, że aby być dobrym w tym zawodzie, najpierw trzeba umieć radzić sobie z sobą samym. Czy istnieje coś takiego jak profil wzorowego kandydata na psychologię? – Nie ma idealnej osobowości psychologii – twierdzi dr Pisula. – Jest to zawód, którego można się nauczyć, a miejsca pracy psychologów są tak różne, że praktycznie każdy może znaleźć dla siebie odpowiednią niszę. Z pewnością jednak osobom pragnącym pomagać innym ludziom przydadzą się takie cechy, jak łatwość nawiązywania kontaktu, otwartość umysłu, ciekawość ludzi oraz… umiejętność pracy w zespole (bo przecież psychologowie coraz częściej pracują w zespołach złożonych z przedstawicieli różnych profesji). W trakcie studiów przyszli terapeuci mają szansę szkolić umiejętności, które w przyszłości utorują im drogę do zakamarków duszy pacjentów.
Decydując się na studiowanie psychologii, należy pamiętać, że nie polega ono jedynie na czerpaniu wiedzy z podręczników, ale przede wszystkim na często męczącej pracy nad samym sobą i przełamywaniu własnych barier. – Już w pierwszym tygodniu zajęć przekonałam się, że na tym kierunku nie wystarczy interesować się zagadkami psychiki ludzkiej jedynie na płaszyczyźnie teoretycznej – mówi Honorata. – Na ćwiczeniach z komunikacji werbalnej zostaliśmy podzieleni w pary. Najpierw doświadczaliśmy na sobie zasad proksemiki, starając się przekroczyć minimalną granicę wobec nieznajomej osoby. Później wpatrywaliśmy się w siebie nawzajem i musieliśmy głośno ocenić drugą osobę po wyglądzie, co miało na celu dowiedzenie istnienia stereotypów. Przyznaję, że takie konfrontacje w obrębie całkiem jeszcze obcych mi ludzi z roku okazały się bardzo emocjonujące. W trakcie pierwszych lat studiowania prowadzone są także treningi interpersonalne, które mają za zadanie dostarczyć przyszłym znawcom dusz wiedzy o nich samych i otworzyć ich na drugiego człowieka. – Najbardziej zapadło mi w pamięć ćwiczenie nazywane ślepcem. Dobieraliśmy się w pary i jedna z osób związywała drugiej szczelnie oczy szalikiem, a następnie oprowadzała po terenie uczelni. Nie było wyboru – trzeba było zaufać drugiej osobie –opowiada Agata. Oprócz tego typu ćwiczeń studenci byli proszeni o… narysowanie swoich emocji, odgrywanie różnych scenek lub o uczestniczenie w dyskusji na temat asertywności.
Jak pokazują zestawienia na stronach internetowych uczelni, co roku trwa zaciekła walka o indeksy na kierunki psychologiczne. W związku z dużą konkurencją między kandydatami uczelnie stawiają poprzeczkę wysoko. Kryterium przyjęć na psychologię na Uniwersytecie Jagiellońskim stanowi suma wyników dwóch testów: z lektury oraz z umiejętności studiowania, a także wyniki z poziomu rozszerzonego egzaminu maturalnego z języka polskiego i języka obcego. Na Uniwersytecie Warszawskim rekrutacja odbywa się w oparciu o oceny z egzaminu maturalnego z języka polskiego (poziom rozszerzony), języka obcego (poziom podstawowy) i do wyboru matematyki lub biologii. Na Uniwersytecie Gdańskim sprawa ma się podobnie – pod uwagę brany jest język polski i obcy oraz do wyboru dwa przedmioty: biologia, fizyka, matematyka lub historia. Od przyszłego psychologa wymaga się zatem wiedzy ogólnej wynikającej z (miejmy nadzieję) wrodzonej ciekawości świata… Jeśli zatem nie zrażają was ani wymagania rekrutacyjne ani zacięta rywalizacja o indeks, ani specyfika zawodu i oczekiwania wobec przyszłych psychologów, możecie śmiało startować na studia psychologiczne. Powodzenia!
Wybrane ścieżki specjalizacyjne
Psychologia zarządzania
Psychologia międzykulturowa
Psychologia mediów
Psychologia przedsiębiorczości i zarządzania
Psychologia rynku
Psychologia sądowa
Gdzie studiować psychologię
Katolicki Uniwersytet Lubelski: www.kul.lublin.pl/wns/struktura/psychologia
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu: www.psychologia.uam.edu.pl
Uniwersytet Gdański: psychologia.univ.gda.pl
Uniwersytet Jagielloński: www.psychologia.uj.edu.pl
Uniwersytet Łódzki: www.psych.uni.lodz.pl
Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie: psychologia.umcs.lublin.pl
Uniwersytet Opolski: www.psychologia.uni.opole.pl
Uniwersytet Śląski: www.ip.us.edu.pl
Uniwersytet Warszawski: www.psychologia.pl
Uniwersytet Wrocławski: www.psychologia.uni.wroc.pl
Kanon wiedzy psychologicznej, czyli czego będziesz się uczyć na studiach
Psychologia rozwojowa
Psychologia osobowości
Psychopatologia
Psychologia społeczna
Filozofia
Historia myśli psychologicznej
Biologiczne podstawy zachowania
Lektury dla przyszłego psychologa, czyli co powinieneś przeczytać zanim zaczniesz studiować
A. Moir, D. Jessel, Płeć mózgu
D. Goleman, Inteligencja emocjonalna
P. Wallace, Psychologia Internetu
B. Reeves, C. Nass, Media i ludzie
* Wypowiedzi dr. Wojciecha Pisuli pochodzą ze strony www.rozmowy.onet.pl