Warto ten skrót zapamiętać, bo niedługo stanie się nieodzownym elementem biznesu. CSR to Corporate Social Responsibility, czyli „społeczna odpowiedzialność biznesu” lub po prostu „odpowiedzialny biznes”. Co to oznacza w praktyce? Przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają interesy społeczne, ochronę środowiska, a także relacje z różnymi grupami w ich otoczeniu (zwanych interesariuszami), czyli z pracownikami, klientami, dostawcami oraz społecznością lokalną. Dlaczego to robią? Bo w dłuższej perspektywie zarówno uczciwe i sprawiedliwe postępowanie wobec pracowników, kontrahentów i klientów, jak i społeczne zaangażowanie firmy (np. przekazywanie pieniędzy dla potrzebujących) się opłaca. Firma zostaje uznana za uczciwego pracodawcę (a to przyciąga do niej dobrych pracowników), godnego zaufania partnera do interesów i trwały element społeczności lokalnej i regionu. To z kolei dobry znak dla klientów, którzy chętniej sięgną po jej produkty.

 

Te proste zasady odpowiedzialnego zarządzania najlepiej zdają się rozumieć studenci. Jak grzyby po deszczu tworzą się na uczelniach coraz to nowe koła naukowe i organizacje zajmujące się CSR-em.

Pierwsi byli CSR-tywni. Powstali w 2003 roku na Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego. Marta Góral, przewodnicząca koła, wspomina, że jego opiekun i założyciel, dr Maciej Kozakiewicz, trafił na Wydziale Zarządzania na bardzo podatny grunt. – Z jednej strony znudzeni studenci zarządzania – studiów często aż śmiesznie banalnych i nie zajmujących wiele czasu; z drugiej strony zajęci, ale pełni różnych pasji studenci ochrony środowiska, którzy wybrali specjalność prowadzoną na naszym wydziale. CSR-tywni zorganizowali m.in. konkurs „Zarządzanie na dobre”, w którym studenci wybierali i nagradzali inicjatywy odpowiedzialne społecznie prowadzone przez firmy z regionu łódzkiego. Prowadzili też zajęcia o CSR z licealistami.

Tematyka odpowiedzialnego biznesu coraz częściej pojawia się w pracach magisterskich. Rośnie liczba uczestników wszelkich debat i warsztatów na ten temat. Jak choćby podczas Dnia Odpowiedzialnego Biznesu na SGH zorganizowanego 14 grudnia 2006 roku przez AIESEC: sale podczas warsztatów były zapełnione po brzegi, a w zorganizowanej debacie wzięło udział ok. 200 osób.

 

Przed trzema laty z inicjatywy Forum Odpowiedzialnego Biznesu oraz trzech kół naukowych – CSR-tywnych, BOSS-a z Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu oraz Stratega z Uniwersytetu Gdańskiego – powstała Liga Odpowiedzialnego Biznesu (www.lob.org.pl). Projekt, mający na celu propagować ideę wśród przyszłych kadr biznesu, szybko się rozwija: dziś z LOB współpracuje już ponad 20 organizacji studenckich. Tylko w tamtym roku ludzie Ligi zorganizowali ponad 50 działań w całej Polsce. Była to m.in. Studencka Akademia Odpowiedzialnego Biznesu – spotkania studentów z firmami, organizacjami pozarządowymi, administracją publiczną i mediami, konkurs „Odpowiedzialni”, gdzie można było wygrać płatne praktyki w firmach oraz szkolenia grup międzynarodowych (m.in. podczas kongresu światowego AIESEC). Najbliższe plany to wsparcie 16 bardzo różnorodnych projektów w całej Polsce: m.in. szkolenia dla licealistów w Gdańsku, wolontariat pracowniczy w Poznaniu czy spotkania z mediami w Krakowie. – „Dobre praktyki” pokazują młodym ludziom, którzy wychodzą na rynek pracy lub będą prowadzić własne firmy, że nie tylko istotne jest co mamy w swojej ofercie do sprzedania, ale jak na co dzień prowadzimy nasze kontakty, jak budujemy relacje z pracownikami, klientami, konkurencją, dostawcami itd. W tym „jak” ukryty jest cały sens biznesu – mówi Sylwia Lewandowska, menedżer LOB.

 

Wśród studentów działających na rzecz CSR-u, widać ogromny zapał i entuzjazm. Dla nich to nie tylko strategia zawodowa, ale także sposób na rozwój osobisty. W LOB-ie mówią o swojej aktywności „wirus CSR”, którym zarażają wszystkich dookoła. Ten entuzjazm bardzo im się przyda, bo w Polsce jest w tej kwestii naprawdę sporo do zrobienia. – Polacy nie ufają do końca biznesowi i jego chęci zaangażowania się społecznie. CSR często mylony jest z sponsoringiem, marketingiem czy PR. Brakuje w Polsce wciąż świadomości konsumenckiej – wylicza przeszkody Agnieszka Goraus, laureatka ubiegłorocznej edycji konkursu „Odpowiedzialni” (trzeba było opracować strategię CSR dla wybranej firmy) i autorka pracy magisterskiej o CSR.

Odpowiedzialny biznes nie sprowadza się jednak do strategii Public Relations. Obejmuje bowiem nie tylko działania firmy na zewnątrz, ale też stosunki, które panują wewnątrz niej. – Chodzi przede wszystkim o traktowanie pracowników w sposób podmiotowy, a nie narzędziowy. Właśnie świadomość pracowników o lojalności firmy daje im pewność pracy i satysfakcję – tłumaczy Robert Gontarczuk wiceprzewodniczący ds. PR & Marketingu projektu Make Impact, który współorganizował Dzień Odpowiedzialnego Biznesu na SGH. Marta Góral z CSR-tywnych dodaje: – PR tworzy magię, iluzję, każe nam widzieć coś w określony sposób; CSR jest realny – albo robimy coś dla społeczności lokalnej, albo nie; albo jesteśmy fair wobec dostawców czy odbiorców, albo nie; albo wspieramy pracowników, albo nie. Czarno na białym.

W krajach bogatszych CSR jest już głęboko zakorzeniony w świadomości obywateli. – W najbardziej rozwiniętych krajach firma, która nie angażuje się na polu społecznym lub jest zamieszana w afery lub skandale, nie ma szans – mówi Robert Gontarczuk. W Polsce jeszcze tak nie jest. I to nawet wśród studentów. Jak wynika z ankiety przeprowadzonej na wśród studentów SGH i SGGW (w marcu 2006), mimo że ponad połowa ankietowanych studentów widzi potrzebę wprowadzania etyki w biznesie, to przy wyborze miejsce pracy kierują się głównie wysokością wynagrodzenia i możliwością awansu, a najmniej istotną kwestią jest dla nich zaangażowanie społeczne pracodawcy. Kupując produkt, większość badanych nie zwraca uwagi na to, czy jest przyjazny dla społeczeństwa lub czy spełnia normy bezpieczeństwa. To jednak będzie się zmieniać – i wiedzą to wszyscy śledzący trendy społeczne i ekonomiczne.

 

Ci, którzy angażują się w działania promujące odpowiedzialny biznes, to nie naiwni idealiści. Wiedzą, że to nowoczesny sposób zarządzania, uwzględniający oczekiwania współczesnych społeczeństw. Jeśli polskie firmy chcą stać się konkurencyjne na europejskich i światowych rynkach, będą musiały dobre praktyki uczynić standardem. A wtedy to właśnie dzisiejsi studenci będą opracowywać dla nich kampanie CSR.

 

Centrum CSR: www.centrumcsr.pl

Etyka Biznesu: www.etykabiznesu.pl

Forum Odpowiedzialnego Biznesu: www.fob.org.pl

Liga Odpowiedzialnego Biznesu: www.lob.org.pl