Prawie 85% badanych Polaków* przyznaje, że nie ma wystarczającej wiedzy na temat cyfrowego zmęczenia wzroku, a połowa z nich nigdy nie słyszała o tej dolegliwości.
Nie powinniśmy bagatelizować problemu – szczególnie teraz, kiedy przez COVID-19 spędzamy przed komputerem coraz więcej czasu, a nasze oczy są jeszcze bardziej narażone na szkodliwe działanie światła niebieskiego. Korzystasz z urządzeń elektronicznych przez co najmniej dwie godziny dziennie? Zdarza się, że w ciągu dnia sięgasz po dwa lub nawet więcej sprzętów? Jeśli odczuwasz bóle głowy, ogólne zmęczenie, masz problemy z koncentracją, suchością i podrażnieniem oczu oraz nadwrażliwością na światło, najpewniej masz objawy cyfrowego zmęczenia wzroku.
Światło niebieskie
Światło niebieskie nie jest czymś nowym dla człowieka – występuje naturalnie w promieniowaniu słonecznym. Niestety, emitowane przez urządzenia elektroniczne sztuczne światło niebieskie jest szkodliwe dla naszego wzroku – nadmierna ekspozycja na nie może powodować bóle głowy, oczu, a nawet bezsenność.
W fotoreceptorach siatkówki znajduje się melanopsyna, pigment wrażliwy na światło, który bierze czynny udział w regulacji cyklu dobowego i przez to ma duży wpływ na funkcjonowanie naszego organizmu. Światło niebieskie emitowane przez urządzenia cyfrowe aktywuje melanopsynę, prowadząc m. in. do hamowania uwalniania melatoniny – hormonu snu. W efekcie może dojść do zaburzeń rytmu snu. Nasze samopoczucie jest związane z tym, ile czasu spędzamy przed ekranami emitującymi światło niebieskie i jak się przed nim chronimy. Nie bagatelizujmy problemu – bezsenność i chroniczne zmęczenie utrudniają nam codzienne funkcjonowanie – komentuje Szymon Grygierczyk – Z-ca Dyrektora Generalnego, Hoya Lens Poland.
Ile czasu spędzasz przed ekranem?
Technologie zdominowały naszą codzienność. Otaczamy się nowoczesnymi sprzętami: smartfonami, tabletami, pochłaniamy ulubione seriale, wpatrując się w ekrany telewizorów lub laptopów, albo godzinami gramy na konsolach, bez reszty oddając się wirtualnym przygodom. Naukowcy są zdania, że osoby, które skupiają wzrok na ekranach urządzeń elektronicznych lub wykonują inne zadania wzrokowe w bliży, przez co najmniej dwie godziny dziennie, mogą odczuwać negatywne skutki cyfrowego zmęczenia wzroku. To tylko dwie godziny! Tymczasem statystyki faktycznego obciążenia wzroku są zatrważające. Większość z nas spędza aż 8–10 godzin dziennie, patrząc na cyfrowe wyświetlacze smartfonów, komputerów, tabletów, telewizorów i innych tego typu urządzeń. Z badania przeprowadzonego przez SW Research wynika, że co trzeci Polak spędza dziennie przed ekranem (komputera, tabletu, smartfona lub telewizora) od czterech do siedmiu godzin. Ponad 40 proc. traci na to jeszcze więcej czasu. Tylko 3 proc. ankietowanych przyznało, że przed ekranem spędza maksymalnie godzinę.
Jeżeli myślisz, że Ciebie ten problem nie dotyczy, możesz być w błędzie. Subiektywna ocena czasu przeznaczonego na korzystanie z urządzeń cyfrowych jest bardzo często niedoszacowana. Nasze oczy nie są przystosowane do takiego funkcjonowania. Cyfrowe zmęczenie wzroku to zjawisko obecnie powszechne, ale na szczęście możemy mu przeciwdziałać.
Cyfrowe zmęczenie wzroku
Już dwie godziny dziennie spędzone przed komputerem, tabletem czy telefonem mogą mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie. Według badań 40 proc. z nas spędza przed komputerem ponad 8 godzin dziennie. W obecnej sytuacji epidemicznej praca i nauka zdalna to dla nas konieczność, a w czasie wolnym chętnie przeglądamy serwisy społecznościowe, gramy w gry i oglądamy ulubione seriale.
Nic dziwnego, że cyfrowe zmęczenie wzroku, nazywane też syndromem widzenia komputerowego, dotyczy coraz większej części społeczeństwa. Zgodnie z definicją American Optometric Association terminy te opisują grupę problemów związanych z oczami i wzrokiem, które powstają w wyniku długotrwałego korzystania z urządzeń elektronicznych. Cyfrowe zmęczenie wzroku nie ogranicza się jedynie do zmęczenia oczu, ale też daje szereg innych objawów.
Objawy cyfrowego zmęczenia wzroku
Jednym z podstawowych objawów cyfrowego zmęczenia wzroku jest ból głowy – najczęściej skarżymy się na bóle w części skroniowej lub w okolicach oczodołu. Warto też zwrócić uwagę na pieczenie i uczucie suchości oczu – w normalnych warunkach mrugamy około 20 razy na minutę, co ma za zadanie przede wszystkim nawilżać powierzchnię oka. Kiedy korzystamy z komputera, liczba ta spada do 10, a podczas używania telefonu czy tabletu nawet do 6-8 mrugnięć na minutę co ma realny wpływ na podrażnienie narządu wzroku. Pogorszenie widzenia w nocy i rozmycie obrazu w odległościach bliskich to kolejne sygnały, które wskazują na cyfrowe zmęczenie wzroku. Ponadto objawy, które mogą mu towarzyszyć to obniżona koncentracja, ogólne zmęczenie organizmu i nadwrażliwość na światło. Urządzenia cyfrowe mają silny wpływ na nasze przyzwyczajenia wzrokowe. Niekiedy nie zdajemy sobie sprawy, jak często w naszych dłoniach znajduje się telefon komórkowy. W przerwie od pracy przed komputerem sięgamy po smartfon, aby sprawdzić media społecznościowe. W rezultacie nasz narząd wzroku jest nieustannie narażony na kontakt ze światłem niebieskim.
SOS dla oczu
Dobra informacja jest taka, że objawy cyfrowego zmęczenia wzroku możemy złagodzić. Trudno wyobrazić sobie funkcjonowanie bez komputera, laptopa czy telefonu komórkowego, dlatego warto pamiętać o profilaktyce.
Jak złagodzić objawy cyfrowego zmęczenia wzroku?
- W miejscu pracy zadbajmy o odpowiednią odległość monitora od oczu. Powinna ona wynosić 40–75 cm – to mniej więcej długość ręki.
- Wiele urządzeń oferuje obecnie tryb ochrony wzroku czy filtr światła niebieskiego, co pozwala na zmniejszenie nadmiaru tego światła emitowanego przez nasze urządzenia. Warto też sprawdzić, ile czasu spędzamy przed ekranem i ustalić limit, który pozwoli nam na wprowadzenie zdrowych nawyków podczas korzystania z urządzeń cyfrowych.
- Najlepszą ochroną dla oczu będą okulary z soczewkami, które posiadają funkcjonalną strefę wsparcia wzroku, jak np. SYNC III. Jest to innowacyjna generacja soczewek wspomagających nasz narząd wzroku w procesie akomodacji, czyli w patrzeniu na odległości pośrednie i bliskie. Specjalna konstrukcja zapewnia komfortowe i zrelaksowane widzenie w cyfrowym świecie, ułatwiając uzyskanie ostrego obrazu i łagodząc objawy wysiłku wzrokowego. SYNC III realnie zwiększa komfort widzenia w trakcie korzystania z urządzeń cyfrowych.
- W okularach, które będą chronić wzrok podczas pracy, nauki i spędzania wolnego czasu, warto wykorzystać powłokę antyrefleksyjną BlueControl. Neutralizuje ona nadmiar światła niebieskiego, emitowanego przez ekrany i sztuczne oświetlenie, co poprawia komfort wykonywanych czynności, ale także zapobiega pojawieniu się objawów cyfrowego zmęczenia wzroku.
- Pomocne jest też mruganie. Warto pamiętać o fakcie, że przed ekranem komputera czy smartfona nasze oczy nie mrugają tak często jak podczas spaceru. Należy pamiętać o nawilżeniu naszych oczu podczas korzystania z urządzeń cyfrowych.
- Zasada 20/20/20 – co 20 minut skieruj wzrok na obiekty oddalone o 20 stóp – 6 metrów – na co najmniej 20 sekund, to pozwoli na odpoczynek Twoich oczu i zredukuje zmęczenie wywołane pracą w bliży.
- Ulgę naszym oczom przyniosą także krople nawilżające, które pozwolą na zmniejszenie uczucia podrażnienia i suchości narządu wzroku po długotrwałej pracy wzrokowej.
