Eurostudent

Portal dla studentów - kariera, praktyki, staże, praca, studia, rozrywka, konkursy. Magazyn Eurostudent

Pierwszy w Polsce kondensat Bosego-Einsteina

2 marca 2007 roku o godzinie 20.30 w Krajowym Laboratorium Fizyki Atomowej, Molekularnej i Optycznej (FAMO) osiągnięto pierwszy w Polsce kondensat Bosego-Einsteina, kondensat atomów 87Rb. Kondensat wytworzyła grupa uczonych pod kierunkiem prof. dr hab. W. Gawlika z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, w składzie J. Zachorowski i A. Noga z Uniwersytetu Jagiellońskiego, F. Bylicki i M. Zawada z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, W. Jastrzębski z Instytutu Fizyki PAN w Warszawie, J. Szczepkowski z Pomorskiej Akademii Pomorskiej w Słupsku i M. Witkowski z Uniwersytetu Opolskiego.

Do wytworzenia kondensatu konieczne było uzyskanie niewyobrażalnie niskiej temperatury gazu atomów rubidu niższej niż 100 nK (0,0000001 stopnia powyżej zera bezwzględnego). Ten „polski biegun zimna” to niższa temperatura niż gdziekolwiek może wystąpić we wszechświecie (poza kilkoma laboratoriami fizyków).

Ważnym praktycznym zastosowaniem kondensatu Bosego-Einsteina jest metrologia. Optyczne zegary atomowe pozwolą na dokładność wiele rzędów wielkości lepszą niż dotychczasowe zegary atomowe. Ma to ogromne znaczenie dla telekomuniakcji i nawigacji lotniczej i satelitarnej. Kondensat Bosego-Einsteina ma też zastosowania w ultra-precyzyjnych pomiarach i nanotechnologii. W szczególności lasery atomowe dają możliwość litografii daleko większej rozdzielczości od np. używanej obecnie przy budowie nowoczesnych procesorów komputerowych. Fascynujące perspektywy zastosowań stwarza układ wielu kondensatów w tzw. sieci optycznej dla realizacji komputerów kwantowych. Kondensat Bosego-Einsteina pozwala też na obserwację i badanie wielu zjawisk z fizyki ciała stałego, np. zjawiska nadciekłości i nadprzewodnictwa. Ze względu na niezwykle wysoki stopień kontroli nad materią osiągalny w w kondensacie Bosego-Einsteina, prace nad nim nazywane są czasem ,,fizyką ciała stałego w białych rękawiczkach”.